“In 10 jaar 5000 mensen uit de kansarmoede: dat is het doel” Armen Tekort zet ondernemers in als buddy’s om ontbering in Antwerpen te bestrijden
Theo Vaes en Marijke Moens doen een beroep op ondernemers om mensen uit de kansarmoede te krijgen. “Dit zijn mensen die de smaak van veerkracht hebben geproefd”, zegt Vaes. FOTO SARAH VAN DEN ELSKEN
O
ndernemer Theo Vaes en lector Marijke Moens leggen zich met Armen Tekort hoge doelstellingen op. “In tien jaar halen we 5000 mensen uit de kansarmoede. Daarbij doen we een beroep op evenveel ondernemers en kansrijken”, zeggen beiden.
Het startschot van het ambitieuze
project van Armen Tekort werd donderdag gegeven. De stuwende krachten achter het project zijn Theo Vaes en Marijke Moens. Vaes is ondernemer en begeleidt Chinese bedrijven die zich willen vestigen in België. Moens is lector en organiseert via Daklozenhulp Antwerpen voedselbedelingen. Waarom zet een bedrijfsleider zich in voor kansarmen?
Vaes: Veeleer toevallig. Ik wandelde tien jaar geleden met een jezuïet over de De Keyserlei. Er zat een bedelaar, maar ik wilde die geen geld geven. “Hij moet er maar voor werken”, zei ik tegen mijn gezelschap. De jezuïet stelde voor om eens bij de bedelaar te gaan zitten. Toen zag ik de man in plaats van de bedelaar. Mentaal kwam er een bocht van 180 graden. Als voorzitter van Daklozenhulp Antwerpen deed ik mee aan de voedselbedeling. Ik ben dan ook eens mee
gaan aanschuiven en heb gesproken met deze mensen. Ik leerde drie zaken. Wie arm is, wordt elke maand armer. De groep wordt groter. Wat ze ons vertellen, is dat het nooit goed komt. Daar begon mijn verontwaardiging. Ik geloofde niet langer in het eigenschuldverhaal. Wat houdt het project Armen Tekort juist in?
Vaes: We richten ons op de mensen die in materiële armoede leven door hun psychische beperkingen. Door een gebrek aan eigenwaarde is het voor hen onmogelijk om hun capaciteiten te ontwikkelen. Daarom is juist het herstellen van eigenwaarde zo belangrijk. Ons doel is om 5000 armen hun eigenwaarde te herstellen tegen 2024. En hoe gaat u dit dan doen?
Vaes: De afgelopen drie jaar onderzochten we verschillende methodes en we kwamen uit bij het buddy-systeem. Iemand neemt de arme dus onder zijn vleugels. Dat gaat alleen lukken als twee voorwaarden zijn vervuld. Het moet de emancipatie bewerkstelligen van de betrokkene en het moet grootschalig zijn. Nu zijn er zes organisaties die met buddy’s werken, samen goed voor driehonderd mensen. Als je weet dat er 8000 kansarmen zijn, dan zie je direct dat met dit tempo het probleem
“Het is belangrijk dat we de eigenwaarde van mensen herstellen.” THEO VAES ARMEN TEKORT
nooit opgelost geraakt. Met Armen Tekort gaan we nu bewijzen dat er daadwerkelijk een kentering kan komen als er op een grootschalige manier wordt gewerkt. Wij starten met 5000. Natuurlijk hoort dat ook gepaard te gaan met een maatschappelijke verandering, want anders komen er nieuwe kansarmen bij. Voor de buddy’s doet u een beroep op ondernemers en kansrijken?
Vaes: Tijdens ons onderzoek heb ik gemerkt dat er onder bedrijfsleiders en ondernemers een grote bereidheid bestaat om zich maatschappelijk in te zetten. Alleen moeten ze echt het gevoel hebben dat ze iets veranderen. Bovendien gaat het om mensen die de smaak van veerkracht hebben geproefd. Problemen oplossen, daar draait het bij deze mensen om. Het zit in hun karakter. We plaat-
sen ze natuurlijk niet zomaar bij een kansarme. Er gaat een intensieve opleiding aan vooraf. De houding van kansarmen veranderen is moeilijk. Toch ben ik ervan overtuigd dat we dat met ons model snel kunnen. Elke buddy werkt met één kansarme. 90 procent van de kennis uit het sociaal werk steken we in een soort van Wikipedia van kansarmoede, waarop de buddy’s een beroep kunnen doen. Dat wordt aangevuld met een helpdesk waarnaar onze buddy’s kunnen bellen voor advies. De opleiding duurt drie maanden. De theorie leert men via zelfstudie en de klastijd draait om praktijkoefeningen. Moens: Er is veel welwillendheid, maar ook onwetendheid. Ze hebben al eens pogingen ondernomen, maar mensen haakten af na enkele negatieve ervaringen. Gaat u wel 5000 ondernemers vinden?
Vaes: Als ondernemer lukt het mij vlotter om andere ondernemers te overtuigen. Ik spreek de taal en heb een netwerk dat ik kan aanspreken. Moens: Ik merk ook dat heel dit project iets weg heeft van een onderneming. Het is een combinatie van het zakelijke en het sociale. Door samen te werken met anderen gaat het echt wel lukken. Vaes: We zitten op een historisch kantelmoment. Ik had dit verhaal vijf jaar
geleden niet kunnen ‘verkopen’ aan kansrijken. Iedereen kroop volop op zijn ladder naar de wolken. Nu is het besef er echter dat het niet langer kan zoals we nu bezig zijn. Bedrijven zijn meer bezig met maatschappelijk verantwoord ondernemen. Het is ondertussen meer dan een schaamlapje. Waarom verwacht u dat het project een succes gaat zijn?
Vaes: Omdat het niet klopt dat de maatschappij individualiseert. Ik kwam veel mensen tegen die echt iets willen doen. Bij ondernemers leeft een verlicht eigenbelang. Als ze iemand uit armoede tewerkstellen, dan hebben ze niet alleen een werknemer, maar ook minder sociaal beslag. Maar heel wat mensen haken af na mislukkingen. Dit buddy-systeem is gearrangeerde vriendschap. Voor het eerst zullen veel kansarmen iemand ontmoeten die naar hen luistert en geïnteresseerd is. Is dat niet naïef?
Vaes: Dat hoor ik eigenlijk al drie jaar. Het is mijn overtuiging dat mensen pas aan hun kwaliteiten kunnen werken als ze hun eigenwaarde hebben hersteld. Andere projecten lukten niet omdat ze daaraan zijn voorbijgegaan. SACHA VAN WIELE
L
Armen Tekort vzw, De Keyserlei 5/bus 50, www.armentekort.be, 03.233.33.36